Δωρεάν αποστολή εντός Ελλάδας για αγορές άνω των € 20
Κατά την εκμάθηση μιας γλώσσας, είναι στοιχειώδες να είναι κανείς φιλόδοξος και να θέτει υψηλούς στόχους. Είναι πάντα μια διαδικασία αρκετών ετών για να μπορέσει να συνομιλήσει με ευχέρεια και χωρίς προβλήματα για σύνθετα θέματα και έτσι να τα βγάλει πέρα σε μια άλλη χώρα. Η τελειομανία, ωστόσο, μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα σε διάφορα επίπεδα.
του Ingo Schönleber, καθηγητή Γερμανικών στο Ινστιτούτο Goethe του Βερολίνου*
Ως διδάσκοντες της Γερμανικής ως Ξένης Γλώσσας, πιθανώς όλοι έχουμε συναντήσει μαθητές/τριες που προσπαθούν να τα κάνουν όλα σωστά. Θέλουν συνεχώς να τους/τις διορθώνουμε και να εξηγούμε κάθε γραμματική λεπτομέρεια, όσο ασήμαντη κι αν είναι. Κάθε πρόταση που διατυπώνουν ελέγχεται πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εκφώνησή της συνειδητά για λάθη από όλες τις πλευρές. Αυτό καθιστά αδύνατο το να απολαύσουν τη διαδικασία της απόπειρας και της μάθησης. Εκτός των άλλων, επειδή η σύγκριση με τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές τους τους τονίζει πάντα με οδυνηρό τρόπο τα δικά τους προβλήματα.
Επιπλέον, υπάρχει συχνά μια παράδοξη προσέγγιση σε ό,τι αφορά τις εργασίες που αναλαμβάνουν για το σπίτι. Παρόλο που έχουν υψηλά κίνητρα, η αναβλητικότητα («θα το κάνω μόνο όταν έχω πολύ χρόνο») και η αποφυγή («θα το κάνω ή τέλεια ή καθόλου!») είναι χαρακτηριστικές συμπεριφορές των τελειομανών. Αυτό που μοιάζει με τεμπελιά είναι στην πραγματικότητα ένας μεγάλος φόβος του να αποτύχει κανείς ξανά και ξανά απογοητεύοντας εαυτό του και απλώς να μην καταφέρει να φτάσει πουθενά.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι μια τέτοια αναβλητική ή αποφευκτική συμπεριφορά μπορεί να προστατεύει από μια πιθανή κακή απόδοση μονάχα βραχυπρόθεσμα. Ταυτόχρονα, όμως, αυτή η συμπεριφορά μπορεί να είναι ένας σημαντικός λόγος που δεν μπορεί κανείς να επιτύχει τον πραγματικό του στόχο: να μιλήσει Γερμανικά.
Πώς μπορούμε όμως εμείς οι διδάσκοντες να βοηθήσουμε τους μαθητές και τις μαθήτριές μας να αυτοπροστατευτούν από την τελειομανία τους; Τρία πράγματα είναι σημαντικά: η οικοδόμηση της σωστής νοοτροπίας, η κατανόηση του πώς πρέπει να προσεγγίζουν την επικοινωνία και η βελτιστοποίηση της προσωπικής τους μαθησιακής διαδικασίας.
Νοοτροπία
- Δεν είσαι χαζός/ή ή γλωσσικά αναλφάβητος/η
Μπορεί να είναι αλήθεια ότι κάποιοι άνθρωποι μαθαίνουν γλώσσες πιο εύκολα από άλλους. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι αδύνατο για εσένα. Πραγματικά, ο καθένας μπορεί να μάθει ξένες γλώσσες – και ο λόγος που δυσκολεύεσαι είναι πιθανότατα επειδή δεν έχεις βρει τον δικό σου τρόπο εκμάθησης και τον δικό σου τρόπο ομιλίας.
- Η επικοινωνία πάνω από τη γλωσσική αρτιότητα
Σε πραγματικές καταστάσεις συνομιλίας, να υπενθυμίζεις πάντα στον εαυτό σου ότι δε βρίσκεσαι στο μάθημα Γερμανικών και ότι η ορθότητα δεν ενδιαφέρει κανέναν άλλον – εκτός από εσένα. Το θέμα είναι αν μπορείς να μεταδόσεις το περιεχόμενο των σκέψεών σου και τι εντύπωση δίνεις ως ομιλητής. Θέλεις να είσαι επικοινωνιακά τέλειος - όχι ένας γλωσσικός «σπασίκλας» που μιλάει σωστότερα Γερμανικά από τους Γερμανούς!
- Οικοδόμησε ανοχή στα λάθη και τις ανασφάλειές σου
Η ιδέα της «επικοινωνίας πάνω από τη γλωσσική αρτιότητα» έχει ισχυρό αποτέλεσμα μόνο αν δεν αφήνεις κάθε λάθος που κάνεις και κάθε αποτυχία κατανόησης των συνομιλητών σου να σε βγάζει εκτός πορείας. Μέσω συγκεκριμένων ασκήσεων στο μάθημα των Γερμανικών, μπορείς να αυξήσεις την ανοχή σου στα λάθη (όταν μιλάς) και την ανοχή σου στην αβεβαιότητα (όταν δεν καταλαβαίνεις ακριβώς τι λένε οι άλλοι) όταν κάνεις εργασίες για το σπίτι.
Σε καταστάσεις συνομιλίας
- Αποφυγή της μετα-επικοινωνίας
Απόφυγε να κάνεις την ίδια τη γλώσσα θέμα συζήτησης. Οι μητρόγλωσσοι ομιλητές συνήθως δεν έχουν υπομονή για κάτι τέτοιο, καθώς ενδιαφέρονται μόνο για το περιεχόμενο.
- Μη διορθώνεις λάθη
Είναι απολύτως κατανοητό ότι, αφού κάνεις ένα λάθος, θέλεις να δείξεις ότι ξέρεις πώς είναι το σωστό. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι αυτό είναι εντελώς αντιπαραγωγικό όσον αφορά την επικοινωνία. Εξάλλου, απλώς επαναλαμβάνεις πληροφορίες που ο συνομιλητής σου σίγουρα κατάλαβε την πρώτη φορά.
- Υψηλή ταχύτητα
Αν ο συνομιλητής σου βαριέται επειδή δεν λαμβάνει αρκετές πληροφορίες από εσένα, θα τερματίσει τη συζήτηση αρκετά γρήγορα. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να έχεις καλό ρυθμό ομιλίας, ακόμη και αν αυτό σημαίνει περισσότερα λάθη.
- Απόφυγε τις παύσεις για να βρεις τη σωστή λέξη
Είναι σημαντικό να αποφεύγεις τα «επικοινωνιακά κενά», αναζητώντας λέξεις χωρίς να λες τίποτα. Αντ' αυτού, μπορείς να πεις «Dingsda» ή «Dingenskirchen» για τη λέξη που λείπει, όπως συνηθίζεται στη Γερμανία. Εναλλακτικά, μπορείς να χρησιμοποιήσεις την αγγλική λέξη ή μια λέξη από άλλη γλώσσα που μπορεί να γνωρίζει ο συνομιλητής σου.
- Χρήση μη λεκτικών πόρων
Σύμφωνα με το σύνθημα του Freddy Mercury – The Show must go on – θα πρέπει να χρησιμοποιείς όλες τις δυνατότητες της ανθρώπινης επικοινωνίας όταν οι λέξεις σε απογοητεύουν. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι εκφράσεις του προσώπου (μιμική), τα χέρια σου (χειρονομίες), τα οποία μπορείς επίσης να χρησιμοποιήσεις για να δείξεις, και τυχαία αντικείμενα που βρίσκονται τριγύρω.
- Κάνε χιούμορ με τα λάθη σου
Τίποτα δεν φαίνεται πιο cool από το να μπορείς να αυτοσαρκάζεσαι όταν κάνεις λάθη. Αυτό περιλαμβάνει και το να μπορείς να γελάς μαζί με τους άλλους όταν γελούν επειδή ακούσια είπες κάτι αστείο ή παράξενο – ακόμη και αν σε πονάει!
- Βάλε όρια
Συμβαίνει πολύ συχνά: κάποιος νομίζει ότι πρέπει να σε διορθώσει – αν και στην πραγματικότητα σε έχει καταλάβει. Τότε κάνει ακριβώς το ίδιο λάθος με πολλούς μαθητές ξένων γλωσσών και μπερδεύει την πραγματική συζήτηση που έχετε με ένα μάθημα γλώσσας. Θα πρέπει να το σταματήσεις αυτό, είτε με κατηγορηματικό τρόπο: «Ευχαριστώ, αλλά έχω ήδη καθηγητή/τρια Γερμανικών», είτε με χιουμοριστικό τρόπο: «Η διόρθωση είναι μόνο για εξυπνάκηδες!» Αυτό δείχνει ότι όχι μόνο έχεις αίσθηση του χιούμορ, αλλά και ότι γνωρίζεις καλά Γερμανικά.
- Η εκμάθηση Γερμανικών δεν έχει θέση στη σχέση σου
Αν έχεις έναν ή μία σύντροφο με μητρική γλώσσα τα Γερμανικά, δεν πρέπει να τον/την καταχράσαι ως δάσκαλο/δασκάλα Γερμανικών. Μπορεί γρήγορα να χάσει το ενδιαφέρον του/της να επικοινωνεί μαζί σου στα Γερμανικά, αν πρέπει να σε διορθώνει συνεχώς. Είναι πιο λογικό να θέσετε σαφή όρια και να χρησιμοποιείτε τα Γερμανικά με μέτρο, ίσως κάνοντας μια «ημέρα Γερμανικών» μία φορά την εβδομάδα - και ιδανικά χωρίς ερωτήσεις ή διορθώσεις!
H προσωπική μαθησιακή διαδικασία
- Παθητικές εργασίες για το σπίτι
Για να ξεφύγεις από τις υψηλές απαιτήσεις της παραγωγής της δικής σου γλώσσας, εργασίες για το σπίτι που απαιτούν μικρή γλωσσική παραγωγή είναι ιδανικές. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει ανάγνωση, ακρόαση podcasts και παρακολούθηση ταινιών και σειρών.
- Αναζήτησε λέξεις μόνο όταν επαναλαμβάνονται και όταν είναι απαραίτητο
Κάθε λέξη που αναζητάς στο λεξικό διακόπτει τη διαδικασία ανάγνωσης ή παρακολούθησης και κοστίζει χρόνο – χωρίς να μαθαίνεις πολλά. Εκπαίδευσε εδώ την ανοχή σου στην αβεβαιότητα και αναζήτησε λέξεις μόνο όταν εμφανίζονται επανειλημμένα και πραγματικά εμποδίζουν την κατανόησή σου.
- Σημείωνε μόνο το σχετικό λεξιλόγιο
Το άγνωστο λεξιλόγιο – δηλαδή λέξεις και φράσεις – θα πρέπει να καταγράφεται και να μεταφέρεται στο ενεργό λεξιλόγιό σου μέσω της εκμάθησης μόνο αν το βρίσκεις πρωτότυπο ή πολύ χρήσιμο ή αν είναι σχετικό με εσένα και τον τρόπο ομιλίας σου. Δεδομένου ότι δε μπορείς να μάθεις και τις 75.000 λέξεις της τυπικής Γερμανικής γλώσσας, θα πρέπει πάντα να αναρωτιέσαι πριν τις καταγράψεις: «Θέλω και πρόκειται πραγματικά να το χρησιμοποιήσω;»
- Βρες το προσωπικό σου στιλ ομιλίας
Υπάρχουν αμέτρητοι τρόποι για να εκφραστείς σε μια γλώσσα και πρέπει να βρεις αυτόν που σου ταιριάζει. Οικοδόμησε τα δικά σου Γερμανικά! Τα Γερμανικά που γνωρίζεις και που χρησιμοποιείς με ευχαρίστηση και αυτοπεποίθηση.
- Εξασκήσου στην ακουστική κατανόηση – και ύστερα εξασκήσου ακόμη περισσότερο στην ακουστική κατανόηση
Είναι αδύνατο να κάνεις μια συζήτηση αν δεν μπορείς να καταλάβεις τον συνομιλητή σου. Γι' αυτό είναι ζωτικής σημασίας να εκθέσεις τον εαυτό σου σε όσο το δυνατόν περισσότερο προφορικό λόγο από την αρχή. Και κατά προτίμηση στο δικό σου επίπεδο!
- Μάθε τύπους απαντήσεων
Όταν διαβάζεις και παρακολουθείς ταινίες και σειρές, δεν πρέπει να σημειώνεις μόνο τις λέξεις που σε ενδιαφέρουν, αλλά και τις ιδιωματικές εκφράσεις. Η καθημερινή επικοινωνία είναι συχνά τυποποιημένη και πολλές καταστάσεις επαναλαμβάνονται. Ο καλύτερος τρόπος για να εξασκηθείς σε αυτή είναι μέσα από ταινίες και κυρίως σειρές. Έτσι μπορείς να δεις αυθεντικές γλωσσικές αντιδράσεις σε πολυάριθμες καταστάσεις – αλλά και να πατήσεις παύση –, ώστε να μπορείς να κρατάς σημειώσεις.
* Ο Ingo Schönleber είναι καθηγητής Γερμανικών ως Ξένης Γλώσσας στο Ινστιτούτο Goethe του Βερολίνου. Επικεντρώνεται στην καθοδήγηση μαθητών με ιδιαίτερες ανάγκες, καθώς και υψηλά μορφωμένων ανθρώπων που έχουν χάσει την όρεξη να μάθουν Γερμανικά. Μπορείτε να βρείτε περισσότερα άρθρα του Ingo εδώ.
> Συντομευμένη έκδοση του αρχικού άρθρου, το οποίο μπορείτε να βρείτε εδώ στα Γερμανικά και εδώ στα Αγγλικά.
Immer mehr, immer besser!
Η ενεργοποίηση λογαριασμού «καθηγητή/τριας» γίνεται εντός 1 ημέρας, αφού διασταυρωθούν τα στοιχεία σας με το πελατολόγιό μας. Εάν δεν μας έχετε ήδη στείλει άδεια διδασκαλίας ή πτυχίο Γερμανικής φιλολογίας, κάντε το upload εδώ ή στείλτε το στο info@praxis.gr
Ακόμα, εγγραφείτε στο Νewsletter για να ενημερώνεστε για νέες κυκλοφορίες, ειδικές προσφορές, Webinare, εκδηλώσεις και σημαντικά νέα για τη δουλειά σας ως καθηγητής/τρια.
Η ενεργοποίηση λογαριασμού «Κέντρου ξένων γλωσσών» γίνεται εντός 1 ημέρας και αφού διασταυρωθούν τα στοιχεία σας με το πελατολόγιό μας.
Ακόμα, εγγραφείτε στο Νewsletter για να ενημερώνεστε για νέες κυκλοφορίες, ειδικές προσφορές, Webinare, εκδηλώσεις και σημαντικά νέα για το μάθημα των Γερμανικών.
