Ένα είναι σίγουρο: η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης δημιουργεί κάθε χρόνο μια σαφή αίσθηση Déjà vu, αλλά πάντα υπάρχουν πράγματα τα οποία κάνουν την κάθε χρονιά ξεχωριστή.
του Βαγγέλη Κουκίδη
Το 2019 βρέθηκα για ενδέκατη φορά στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης. Από το 2009 είμαι κάθε χρόνο παρών, άλλοτε ως εμπορικός επισκέπτης και άλλοτε ως εκθέτης. Η έκθεση ήταν από πάντα κάτι ιδιαίτερο για μένα: Τόσοι άνθρωποι του βιβλίου από διαφορετικές χώρες, τόσες αχανείς εκθεσιακές αίθουσες γεμάτες με βιβλία. Η ευκαιρία να συναντήσεις στη Μέκκα του Βιβλίου συναδέλφους και συνεργάτες, να κάνεις νέες γνωριμίες και να διαδώσεις το όνομα της δικής σου εταιρείας σε μακρινές χώρες, είναι κάθε φορά ένα μοναδικό και μαγικό συναίσθημα.
Τέτοιες εκδηλώσεις βιώνουν όμως πλέον μια μεγάλη αλλαγή. Όχι μόνο οι τεράστιες εκθέσεις και ούτε μόνο στον κλάδο του βιβλίου: παρατηρείται ότι οι εναλλακτικές πηγές πληροφόρησης ασκούν ολοένα και περισσότερη επίδραση. Δεν χρειάζονται πια εκθέσεις για να πουληθούν προϊόντα ή υπηρεσίες· ούτε καν μικρότερες, αλλά πιο εξειδικευμένες εκθέσεις, καθώς όλα γίνονται μέσω διαδικτύου. Ψάχνοντας στο διαδίκτυο βρίσκει κανείς όλες τις πληροφορίες για ένα προϊόν, ίσως και περισσότερες από ότι θα μάθαινε από κοντά. Μέσω βιντεοκλήσης και διαδικτυακών υπηρεσιών γίνονται επιχειρησιακές συζητήσεις και συνεργασίες, ακόμα και αν οι συνεργάτες βρίσκονται στον ίδιο χώρο.
Γι’ αυτό το λόγο η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης μικραίνει, αργά αλλά σταθερά. Όλο και λιγότεροι εκδοτικοί οίκοι εμφανίζονται – και αυτό δεν αφορά μόνο "μικρούς" εκδότες –, όλο μικρότεροι γίνονται κάποιοι τομείς όπως αυτός του Non-Book. Ωστόσο εδώ είναι καλύτερα τα πράγματα σε σύγκριση με άλλους τους τομείς της αγοράς: η CeBiT, μία από τις μεγαλύτερες διεθνείς εκθέσεις υψηλής τεχνολογίας, από το 2019 κι έπειτα βάζει λουκέτο. Και γίγαντες της τεχνολογίας σιγά σιγά αποσύρονται από αντίστοιχες εκθέσεις: η Sony δεν θα πάει στην CES στο Λας Βέγκας, η Nikon, Leica και Olympus δεν θα βρίσκονται στη Photokina το 2020. Για επιχειρήσεις αυτού του βεληνεκούς είναι ξεκάθαρο ότι δεν χρειάζονται πια τέτοιου είδους εκδηλώσεις. Τα έξοδα είναι υπέρογκα – δεν μπορεί να περιμένει κανείς για παράδειγμα ότι η Sony θα έχει ξαφνικά ένα πολύ μικρότερο περίπτερο – και η αποδοτικότητα μειώνεται συνεχώς, ιδίως αν γίνει σύγκριση με άλλους κλάδους του επιχειρηματικού μάρκετινγκ. Οπότε είναι λογικό και επόμενο ότι τα κεφάλαια επενδύονται σε τομείς με μεγαλύτερη αποδοτικότητα όπως στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης, σε διαδικτυακές παρουσίες, σε Pop-Up εκδηλώσεις ή καινούρια προϊόντα κτλ.
Για τα Γερμανικά ως ξένη γλώσσα η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Τα τελευταία 3-4 χρόνια υπήρχε μια αυξημένη παρουσία των Γερμανικών ως ξένη, ως δεύτερη και ως μητρική γλώσσα (λόγω του μεταναστευτικού κύματος και των οικονομικών μεταναστών), αλλά ως επαγγελματίας των Γερμανικών νοιώθεις σε τέτοιες εκθέσεις σαν τη μύγα μες στο γάλα. Μέσα σ’ αυτά τα έντεκα χρόνια γνωρίσαμε όμως στη Φρανκφούρτη υπέροχους μελλοντικούς συνεργάτες. Πάντα πήγαινα με πολλή χαρά και όρεξη στην έκθεση, γιατί είμαι λάτρης του βιβλίου και γενικά αγαπώ όλα όσα σχετίζονται με το βιβλίο. Πάντα κανόνιζα ραντεβού, ακόμα και με άτομα που γνώριζα ότι δεν θα προέκυπτε συνεργασία, απλά και μόνο για να δω πώς σκέφτονται άλλοι «βιβλιάνθρωποι». Και φυσικά κάθε χρόνο συναντούσα και τους συνεργάτες μας από Cornelsen, CIDEB, χονδρεμπόρους και άλλους εκδοτικούς οίκους.
Το 2019 ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον, καθώς είχαμε για πρώτη φορά το δικό μας μικρό περίπτερο στην έκθεση. Έτσι ήμουν παρών και τις μέρες κοινού, κάτι που για τους περισσότερους εμπορικούς επισκέπτες είναι «απαγορευτικό» λόγω του πλήθους των ανθρώπων που πηγαίνουν, γεγονός όμως που κατέληξε σε πολλές ενδιαφέρουσες συζητήσεις. Επίσης ήταν διαφορετική η αίσθηση, να μπορείς να εξυπηρετήσεις τους πελάτες και τα ραντεβού στο δικό σου περίπτερο. Άξιζε τον κόπο; Ναι. Θα ξαναπήγαινα; Ίσως. Έκανα εκεί κάτι το οποίο αλλιώς δεν θα μπορούσα να κάνω; Μάλλον όχι. Φυσικά και είναι σημαντική η προσωπική επαφή, αλλά γι’ αυτή δεν χρειάζεται η έκθεση. Ταξιδεύω συχνά στο Βερολίνο και συναντώ τους συμπαθέστατους συνεργάτες μας από τον Cornelsen. Και οι συνεργάτες της CIDEB μας επισκέπτονται στην Αθήνα. Τους συνεργάτες μας στην Ισπανία, την Αίγυπτο και την Τουρκία προτιμώ να τους επισκέπτομαι ο ίδιος στην χώρα τους, όπου επιτυγχάνεται μια πολύ καλύτερη συνεργασία. Με νέους πελάτες μπορεί κανείς να επικοινωνεί άριστα μέσω διαδικτύου, γεγονός που εξοικονομεί χρήμα και χρόνο. Τον Οκτώβριο έχουμε πολλή δουλειά στον εκδοτικό οίκο, όποτε είναι πολύτιμες οι τρεις μέρες που διαρκεί το ταξίδι και η έκθεση.
Τι θα γίνει λοιπόν; Τον επόμενο χρόνο, για πρώτη φορά από το 2009, μάλλον δεν θα πάω στη Φρανκφούρτη. Όμως τον Αύγουστο του 2021 θα πάμε στην IDT (Internationale Deutschlehrertagung, Διεθνές Συνέδριο για τα Γερμανικά, με διαφορά η μεγαλύτερη εκδήλωση παγκοσμίως για τα Γερμανικά ως δεύτερη/ξένη Γλώσσα, λαμβάνει χώρα κάθε 4 χρόνια σε διαφορετικό μέρος) στη Βιέννη. Συγκριτικά με άλλες εκθέσεις βιβλίου εκεί θα είμαστε παρόντες ως ειδικοί μεταξύ ειδικών, κάτι που πάντα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Και ίσως, κάποια στιγμή, εφόσον περάσουν μερικά χρόνια, ξαναπάω στην έκθεση της Φρανκφούρτης.
Κατά τ’ άλλα θα επικεντρωθούμε σε άλλα αντικείμενα. Πολλά είναι στα σχέδιά μας, καινούρια προϊόντα ή και καινούριες κατηγορίες προϊόντων. Διαφορετικές εκδηλώσεις από αυτές που έχετε συνηθίσει από εμάς. Και το σημαντικότερο: ακόμα πιο άμεση επικοινωνία με όλους εσάς – εν μέρει με διαφορετικούς τρόπους. Περισσότερα θα μάθετε στο πρώτο μισό του 2020. Μείνετε συντονισμένοι!
